Onroerenderfgoedrichtplan mergelgroeven Riemst goedgekeurd

Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, keurt het onroerenderfgoedrichtplan voor de bescherming van de mergelgroeven in Riemst goed. Het is de eerste keer sinds de recente decreetwijziging dat er een onroerenderfgoedrichtplan wordt goedgekeurd. 

 

“Het onroerenderfgoedrichtplan is een nieuw beleidsinstrument dat zich richt op het bevorderen van de samenwerking tussen overheden en burgers in functie van gedragen langetermijnvisies en een duidelijk afsprakenkader over onroerend erfgoed. Het stemt me tevreden dat ik meteen al het eerste resultaat mag ondertekenen.”, zegt Vlaams minister-president Geert Bourgeois.

Een onroerenderfgoedrichtplan kan opgemaakt worden voor een afgebakend gebied of een thema, of een combinatie van de twee. Bij de opmaak ervan staan samenwerking en participatie steeds centraal.

In 2016 startte het agentschap Onroerend Erfgoed met twee pilootprojecten:

  • Een onroerenderfgoedrichtplan voor de mergelgroeven in Riemst
  • Een onroerenderfgoedrichtplan voor de hoogstamboomgaarden in Haspengouw. (Wordt verder gefinaliseerd in 2019)

De agentschappen Onroerend Erfgoed en Natuur en Bos hebben samen met de gemeente Riemst in dit zogenaamde onroerenderfgoedrichtplan de lange termijn plannen vastgelegd voor de historische mergelgroeven. Hiermee krijgen de groeven een integrale bescherming en optimale zorg en wordt de bewustwording aangewakkerd. Bovendien kunnen de omwonenden begeleiding en ondersteuning krijgen voor het uitvoeren van de nodige stabilisaties in functie van de veiligheid. Inzake burgerparticipatie is er intens samengewerkt met de erfgoedgemeenschap van berglopers te Riemst die al jarenlang actief onderzoek doet naar het ondergrondse landschap. Zij kennen de geschiedenis van de groeve perfect en hielpen met een inventarisatie en waardering van de Grote Berg in Zussen. De bevolking van Riemst werd verder ook geconsulteerd tijdens een informatie- en dialoogavond waar ieder zijn mening en aandachtspunten voor de toekomst van de mergelgroeven kon geven. Op die manier zijn er gezamenlijke ambities voor de toekomst van de mergelgroeven gegroeid. Hieruit blijkt dat er een groot draagvlak bestaat voor het behoud van de mergelgroeven, bij alle betrokkenen. De ambities worden nu in een actieprogramma gegoten, wederom in samenspraak met de inwoners van Riemst en omwonenden.

De mergelgroeven zijn waardevol, zowel historisch als voor de natuur en de lokale gemeenschap

Riemst bezit veel historisch waardevolle mergelgroeven, het resultaat van eeuwenlange mergelwinning. De mergel was een belangrijk exportproduct dat in steden als Maastricht gebruikt werd om kerken en kathedralen mee te bouwen. De mergelgroeven zelf zijn een belangrijke tastbare getuige van dit rijke verleden waar de gemeente en haar bewoners terecht trots op zijn.

Op dit moment zijn de mergelgroeven bovendien een van de belangrijkste overwinteringsplaatsen voor vleermuizen in Vlaanderen. De gebieden waar de vleermuizen overwinteren en de vleermuissoorten zelf worden vanuit de natuur, zowel op Vlaamse als op Europese schaal bijzonder gewaardeerd en beschermd.  

Voor welke uitdagingen zorgen de mergelgroeven? 

De mergelgroeven zijn zowel op historisch als op ecologisch vlak waardevol, maar ze brengen ook uitdagingen mee. Eigenaren van percelen op een groeve worden ermee geconfronteerd wanneer bijvoorbeeld hun omgevingsvergunning wordt geweigerd vanwege de onstabiele ondergrond, of wanneer ze een woning willen kopen of verkopen. Maar er zijn soms ook plotse incidenten, zoals instortingen of grondverschuivingen. De onzekerheden die door de groeven ontstaan worden met het onroerenderfgoedrichtplan aangepakt.

‘We zijn enorm trots dat dit onroerenderfgoedrichtplan goedgekeurd werd, het bewijst dat samenwerking loont. In dit plan komen alle bijzondere aspecten van de mergelgroeven samen, we trachten deze optimaal op elkaar af te stemmen en hiervoor een draagvlak te creëren. Ook in de toekomst zullen we samen met experts en onze vrijwilligers steeds zoeken naar mogelijkheden om het unieke mergelerfgoed te bewaren en toch ook de veiligheid te garanderen. Met dit plan hebben we een instrument in handen om oplossingen te zoeken voor de minder stabiele ondergrondse delen onder woongebieden. Onlangs nog werd er voor het eerst in ons lang een volledig nieuwe stabilisatietechniek toegepast en we kochten een 3D-laserscanner aan om de ondergrondse gangen volledig en nog nauwkeuriger in kaart te brengen.’, besluit burgemeester Mark De Vos.

Meer info