Orgaandonatie

Wat

Orgaandonatie kan een leven redden. Voor veel patiënten met chronische, onomkeerbare aandoeningen, is transplantatie van een orgaan de laatste mogelijke behandeling.

Als je sterft door hersen- of hartfalen, dan kunnen jouw organen gebruikt worden om levens te redden. Het is belangrijk dat je daar nu al over nadenkt en je registreert als donor.

Je zal voortaan 4 beslissingen met betrekking tot donatie van menselijk lichaamsmateriaal na overlijden kunnen vastleggen:

1. Orgaandonatie voor transplantatie:

Organen van een donor na overlijden wegnemen. Weggenomen organen worden alleen gebruikt voor transplantatie bij mensen die hierop wachten.

2. Donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor transplantatie:

Weefsels en cellen van een donor na zijn overlijden wegnemen. Weggenomen weefsels worden alleen gebruikt voor transplantatie bij mensen die hierop wachten.

3. Donatie van menselijk lichaamsmateriaal voor de vervaardiging van geneesmiddelen:

Het lichaamsmateriaal van een donor na overlijden wegnemen om geneesmiddelen te maken, bijvoorbeeld voor innoverende therapieën. Het gedoneerde materiaal (organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit wordt gehaald) kan dus worden gebruikt om geneesmiddelen te maken.

4. Donatie van menselijk  lichaamsmateriaal voor onderzoek:

Lichaamsmateriaal dat na overlijden bij een donor wordt weggenomen voor wetenschappelijk onderzoek. Gedoneerd lichaamsmateriaal (organen, weefsels, cellen en alles wat daaruit wordt gehaald) wordt gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek, zonder menselijke toepassing. Dit onderzoek is vaak essentieel om de zorg te blijven verbeteren. Het helpt onder meer om de kennis over het menselijk lichaam of over bepaalde ziekten te vergroten. 

Dit soort donatie is verschillend van het afstaan van het lichaam voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs dat wordt beheerd door faculteiten geneeskunde.

Voorwaarden

Als je Belg bent of meer dan zes maanden in België woont, dan staat de wet de verwijdering van organen na jouw dood toe tenzij:
- je dit uitdrukkelijk heeft geweigerd tijdens jouw leven
- je naaste familieleden (kinderen, ouders of echtgenoot) zich tegen de orgaanafname verzetten.

Procedure

Om te voorkomen dat jouw naaste familieleden na jouw dood de pijnlijke keuze in jouw plaats moeten maken, kun je vooraf je keuze laten registreren bij het gemeentebestuur van jouw woonplaats, bij je huisarts of online via de website www.mijngezondheid.be

Je kan het formulier voor instemming of weigering tot orgaandonatie vooraf invullen. 

Voor minderjarigen:

  • indien zij bekwaam zijn om een wilsverklaring af te leggen, dan kunnen ze volledig zelfstandig ofwel weigeren ofwel uitdrukkelijk instemmen met orgaandonatie na overlijden. De ouders die het hoederecht over de minderjarige heeft of diens voogd kan alleen verzet uitdrukken.
  • zijn ze niet bekwaam, dan kan het verzet uitgedrukt worden door een van de ouders die het hoederecht over de minderjarige heeft of diens voogd.

MAAR: deze verklaring vervalt en moet vernieuwd worden op het ogenblik dat de betrokkene meerderjarig wordt.

Voor personen die omwille van hun geestestoestand niet in staat zijn hun wil te uiten kan de wettelijke vertegenwoordiger, de voorlopige bewindvoerder of een naaste verwant de verklaring laten vastleggen.

!Let op:

  • de uitdrukkelijke instemming met orgaandonatie en de herroeping hiervan kan enkel door de aanvrager zelf gebeuren.
  • Minderjarigen en personen die niet in staat zijn om hun wil alleen uit te drukken, moeten altijd naar hun gemeentehuis gaan voor de registratie.

Ook als je jouw instemmingsverklaring hebt overgemaakt aan jouw gemeente kun je deze achteraf nog steeds op ieder moment veranderen.

Bedrag

De registratie van de instemming met of weigering tot orgaandonatie is gratis.

Regelgeving

Sinds 13 juni 1986 (aangepast op 27 februari 2007) heeft België een wet dat het verwijderen van organen voor transplantatie regelt. Deze wet huldigt het principe “zwijgen is instemmen”, wat betekent dat organen en weefsels van Belgische burgers bij overlijden worden weggenomen, op voorwaarde dat de overledene daar bij leven geen verzet tegen heeft aangetekend. Als er geen informatie is over de wensen van de overledene in verband met orgaandonatie kunnen de nabestaanden van de eerste graad (ouders, kinderen) en de samenwonende partner zich wel nog uitdrukkelijk verzetten tegen het wegnemen van de organen.

Als de burger wilt dat zijn persoonlijke keuze betreffende orgaandonatie wordt gerespecteerd dan kan hij/zij dit best laten vastleggen, waarbij het mogelijk blijft om deze beslissing te herroepen.

Nuttige websites